Δευτέρα, 09 Οκτωβρίου 2023 14:43

Συμπληρώματα βιταμινών, φίλοι ή εχθροί;

Γράφτηκε από τον
Βαθμολογήστε αυτό το άρθρο
(1 Ψήφος)

Γιατί άραγε τα φρούτα και τα λαχανικά καταφέρνουν να έχουν αντιοξειδωτική δράση στην υγεία του ενδοθηλίου των αγγείων μας ενώ το συμπλήρωμα βιταμίνης C όχι;

Η απάντηση βρίσκεται στο ότι είναι πλήρη τρόφιμα (whole foods) και τα δεκάδες φυτοχημικά στοιχεία  που περιέχουν, τα περισσότερα από τα οποία δεν έχουν καν ταυτοποιηθεί, δρουν συνεργικά.

Συνεργάζονται δηλαδή συμμετέχοντας και αλληλεπιδρώντας σε πολλαπλά μεταβολικά μονοπάτια, όπου η δράση του ενός κινητοποιεί ένα καταρράκτη αντιδράσεων που επηρεάζει τη δράση του άλλου. Η αντιοξειδωτική τους δράση εντέλει είναι το μετρήσιμο αποτέλεσμα στον οργανισμό, το οποίο μεταφράζεται ως πρόληψη χρόνιων παθήσεων (πχ καρδιαγγειακές παθήσεις) και άρα αντιγήρανση, ευζωία και μακροζωία.

Ειδικά σε ό,τι αφορά τη βιταμίνη C, έχει φανεί ότι η πρόσληψη 15 mg (1/4 πορτοκαλιού) οδηγεί σε απορρόφηση 90% ενώ η πρόσληψη 1250 mg οδηγεί σε απορρόφηση ως 50%. Από αυτό φαίνεται ότι το σώμα έχει ένα συγκεκριμένο όριο πρόσληψης των βιταμινών και ανόργανων στοιχείων, η οποία ρυθμίζεται ανάλογα με τα επίπεδά τους στο σώμα, τις ανάγκες, τη διαθεσιμότητα και πολλά άλλα.

Επίσης, αυτές οι μεγαδόσεις βιταμίνης C που κατά κόρον καταναλώνονται κατά τους χειμερινούς μήνες, αυξάνουν την περιεκτικότητά της στο αίμα κατά πολύ λίγο και εντέλει προλαμβάνουν το κρυολόγημα μόνο κατά 8 - 13% . Άρα, ουκ εν τω πολλώ το ευ! Στον αντίποδα, μια υγιεινή χορτοφαγική διατροφή που περιλαμβάνει, συν τοις άλλοις, 4-5 μερίδες φρούτα και λαχανικά (τουλάχιστον), σε συνδυασμό με ένα υγιεινό τρόπο ζωής, όπως ο καλός ύπνος, η σωματική δραστηριότητα και η αποχή από το κάπνισμα, μπορούν να ενισχύσουν το ανοσοποιητικό σύστημα. 

supplements

Τι μπορεί να κάνει ο καταναλωτής ώστε να κάνει ορθή χρήση των συμπληρωμάτων;  

Το κλειδί είναι η ενημέρωση. 

Τα παραδείγματα της Βιταμίνης C και του Σεληνίου είναι ενδεικτικά και η έρευνα θα καταδείκνυε κι άλλα. Ωστόσο υπάρχουν κάποια σημαντικά και βασικά δεδομένα τα οποία μπορούν να ληφθούν υπόψιν πριν την αγορά και κατανάλωση ενός συμπληρώματος βιταμινών ή ανόργανων στιχείων ή και μίγμα αυτών. 

Αρχικά, η νομοθεσία που αφορά στα συμπληρώματα επιτρέπει σε αυτά να κυκλοφορούν στο εμπόριο και να διαφημίζονται ελεύθερα ΧΩΡΙΣ έγκριση από τον ΕΟΦ. Ο αριθμός γνωστοποίησης που φέρουν δεν είναι σε καμία περίπτωση έγκριση. Κατά συνέπεια, θεωρούνται ασφαλή μέχρι να αποδειχτεί το αντίθετο. Μόνο τότε αποσύρονται από το εμπόριο, συχνά με αργές διαδικασίες και όχι άμεσα όπως θα έπρεπε. Οι καταναλωτές λοιπόν δεν είναι ασφαλείς, καθώς συχνά η περιεκτικότητα στις δραστικές ουσίες έχει φανεί πως μπορεί να είναι πολύ λιγότερη ή και κατά πολύ περισσότερη από την αναγραφόμενη, μπορεί να περιέχουν ουσίες που δεν αναγράφονται καν στη συσκευασία αλλά και να είναι επιβαρυμένα με βαρέα μέταλλα, τοξίνες κ.α.

Εν συνεχεία, το πιο σημαντικό είναι να υπάρχει όντως έλλειψη/ανεπάρκεια και ανάγκη να καλυφθεί αυτή άμεσα. Τα συμπληρώματα, εξ ορισμού συμπληρώνουν τη διαιτητική πρόσληψη, ΔΕΝ την αντικαθιστούν.

Αν δεν υπάρχει έλλειψη ή αν η λήψη κάποιου συμπληρώματος είναι καθημερινή/μακροχρόνια/σε μεγάλες δόσεις μπορεί να οδηγήσει σε πλεόνασμα του στοιχείου και άρα κίνδυνο τοξίκωσης. Μπορεί η βιταμίνη C (όπως και η Β12, που αφορά τους αυστηρά χορτοφάγους) να είναι υδατοδιαλυτή και άρα η περίσσεια να αποβάλλεται από τα ούρα, ωστόσο δε συμβαίνει το ίδιο, για παράδειγμα, με το Σελήνιο. Για το Σελήνιο, το οποίο καταναλώνεται κυρίως με στόχο τα νοσήματα του θυρεοειδή αδένα, έχει φανεί ότι μετά από 5ετή καθημερινή πρόσληψη 300 μg (κυκλοφορούν συμπληρώματα με 200 μg σεληνίου ενώ η ημερήσια διαιτητική πρόσληψη είναι 55 μg) οδήγησε σε τοξίκωση και κατά συνέπεια, η γενική οδηγία είναι η αποφυγή του, ειδικά αν δεν χρειάζεται.

supllements sum up

Συνοψίζοντας,

  • η ορθή χρήση των συμπληρωμάτων προϋποθέτει την εξατομικευμένη προσέγγιση ώστε, αρχικά, να είναι διαπιστωμένη η έλλειψη και δευτερευόντως τα όποια οφέλη της κατανάλωσή τους να υπερτερούν των πιθανών κινδύνων που ενέχουν
  • η νομοθεσία περί συμπληρωμάτων είναι πολύ ελαστική και δεν εξασφαλίζει την προστασία του καταναλωτή
  • τα απομονωμένα θρεπτικά συστατικά στα συμπληρώματα δεν έχουν την ίδια επίδραση στον οργανισμό με τα ίδια τα θρεπτικά συστατικά όταν αυτά περιέχονται στα πλήρη τρόφιμα
  • δεν ισχύει το όσο περισσότερο τόσο καλύτερα, αντίθετα μπορεί να υπάρξει υπερβολική πρόσληψη με κίνδυνο τοξικότητας με συμπτώματα, όπως ναυτία, έμετος, διάρροια, αλλεργικές αντιδράσεις, ζαλάδα, αδυναμία, ή άλλα προβλήματα υγείας, οπότε το συμπλήρωμα πρέπει να διακοπεί άμεσα
  • τα συμπληρώματα μπορούν να αλληλεπιδράσουν με την ήδη υπάρχουσα φαρμακευτική αγωγή